مقدمه

در معماری ساختمان های امروزی استفاده از  نورطبیعی خورشید اهمیت ویژه ای دارد. در ساختمان هایی که قسمتی از فضای ساختمان نور مستقیم دریافت نکند، فضایی به عنوان پاسیو در نظر گرفته می شود. این فضاها همچنین ممکن است در فضای پشت ساختمان تعبیه شود که بیشتر به آن حیاط خلوت میگویند. با افزایش ارتفاع ساختمان ها ممکن است تعبیه پاسیو یا حیاط خلوت نیز نتواند نور مناسبی در اختیار طبقات پایینی ساختمان قرار دهد. برای حل این مسئله میتوان از سیستم نورگیر هوشمند خورشیدی روشنا استفاده کرد.

حیاط خلوت چیست؟

حیاط خلوت به فضای آزاد و بدون سقفی گفته می شود که در بخشی از فضای محوطه ی ساختمان قرار دارد که بصورت مشاع و یا اختصاصی مورد استفاده قرار میگرد. حیاط خلوت در قسمت پشتی ساختمان های شمالی احداث میشود. این فضا فاصله ای بین ساختمان با ساختمان پشتی ایجاد میکند که نوردهی غیر مستقیم به واحدهای شمالی انجام میگیرد.

مشخصات و جزییات حیاط خلوت

حیاط خلوت معمولا سقف ندارد و مستقیما به پشت بام منتهی می شود. در صورتی که حیاط خلوت را مسقف کنند پوشش سقف بهتر است شفاف باشد تا نورطبیعی از آن عبور نماید. حیاط خلوت معمولا شامل بخشی از عرض یا کل عرض ساختمان است. فضای حیاط خلوت میتواند به صورت مشاع یا اختصاصی باشد. از آن میتوان برای پرورش گل و گیاه استفاده کرد. در بعضی از ساختمان ها از آن به عنوان انباری نیز استفاده می شود.

قانون شهرداری در مورد حیاط خلوت

قوانین شهرداری منعی در مورد حیاط خلوت ندارد. تنها موردی که ممکن است چالش برانگیز باشد سقف حیاط خلوت است که اگر در یک ساختمان تصمیم به استفاده از سقف برای حیاط خلوت گرفتند نباید این سقف از جنس آجر، آهن و گچ و خاک باشد و میتوان از شیشه های شفاف استفاده کرد.

پاسیو

به فضای آزاد بدون سقف در داخل بنای ساختمان پاسیو گفته می شود. پاسیو فضایی مانند حیاط خلوت است که معمولا از چهار طرف محصور است.

کاربرد ویژگی های پاسیو

از فضای پاسیو برای نوردهی به فضای کم نور ساختمان و تهویه استفاده می شود. در برخی از ساختمان ها از نورگیر سقفی برای پوشش سقف پاسیو استفاده میکنند. این پوشش بهتر است شفاف باشد تا نوردهی به داخل فضای نورگیر یا پاسیو را مختل نکند. همچنین اگر مقداری از این پوشش به نحوی باز باشد میتواند در امر تهویه فضای داخل پاسیو کمک کند.

معیارهای استاندارد برای ابعاد نورگیر و پاسیو

نورگیر در فضای ساختمان معمولا مربوط به سه فضای پذیرایی، اتاق و آشپزخانه است. فضای پذیرایی (نشیمن) و اتاق ها را فضای اصلی و آشپزخانه را فضای فرعی می نامند.

در واحدهای با مساحت عرصه (زمین)  200 متر مربع یا بیشتر، حداقل مساحت نورگیر برای فضاهای اصلی 12 متر مربع با عرض حداقلی 3 متر در نظر گرفته میشود. برای فضاهای فرعی نیز این عدد 6 متر مربع با حداقل عرض 2 متر میباشد.

در واحدهایی با مساحت عرصه(زمین) کمتر از 200 مترمربع، مساحت نورگیر برای فضای اصلی 6 درصد مساحت عرصه است. این عدد برای فضاهای فرعی 3 درصد مساحت عرصه میباشد.

در ضوابط شهرداری ابعاد پاسیو باید 6 تا 12 درصد مساحت ساخت در هر طبقه باشد. رعایت این ابعاد باعث میشود تا نور کافی در اختیار ساکنین ساختمان قرار گیرد.

روشن سازی حیاط خلوت و پاسیو با نورگیر هوشمند خورشیدی روشنا

همانطور که بیان شد در ساختمان های با تعداد طبقات بیش از 3 طبقه  ممکن است به دلیل افزایش فاصله واحدهای طبقات پایین از پشت بام، با وجود پاسیو و نورگیر هم نور کافی به طبقات پایین نرسد. در این حالت با بکارگیری نورگیر هوشمند خورشیدی روشنا میتوان از طریق نورگیر و پاسیو نور خورشید را به طبقات پایین رساند.

نورگیر روشنا با استفاده از سیستم های مبتنی بر آینه نور خورشید را به داخل فضای حیاط خلوت یا پاسیو هدایت میکند. این سیستم دارای دو جزء اصلی متحرک و ثابت می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سیستم نورگیر روشنا میتوانید این قسمت را مطالعه کنید.